tlhIngan Hol yejHaD

qaStaHvIS DIS 1992, "The Klingon Language Institute" (tlhIngan Hol yejHaD) cherlu', 'ej DaH Qu'Daj ta'taH. tlhIngan HolQeD, tlhIngan tayqeq je HaD luneHbogh ghotpu"e' muvmoHmeH, 'ej ja'chuqmeH 'ej qechmeychaj poj 'e' chaw'meH yejHaD cherlu'. Sar jeSwI'ma': jeS Hov leng parHa'wI'pu', Sov luneHmo' 'ej yu' luneHmo'; jeS je Dabogh QujwI'pu', tlhIngan 'oSbogh ghotqoq'e' teHmoH luneHmo'; jeS je HolQeD, De'wI'QeD, yabQeD je HaDbogh HaDwI'pu' po'wI'pu' je, DuSaQDaq QIjmeH tlhIngan Hol lo'mo', qoj Qu' Quj je DuD luneHmo' neH. "USA"Daq 'oHtaH yejHaD yaH'e', 'ach wo'mey law' yotpu': wejmaH wo'Daq (Soch Hatlh'a'Daq je) jeSwI'ma' lutu'lu'.

le'chu' tlhIngan Hol. Holmey Sar 'oghlu'pu'bogh lutu'lu', 'ej lut nuvpu'vaD (Deppu'vaD je) Holmey 'oghlu'pu' je, 'ach motlhbe' tlhIngan Hol ghu': tlhInganpu'vaD, novpu'vaD, Hol 'oghmeH, HolQeD po'wI"e' ra'lu'. 'ej le'bej Hov leng: qo' naQ tayqeq Qat yotpu' wIchDaj. qatlh Qatqu' SuvwI' Hol? QIjchoH meqmeyvam.

tlhIngan Hol DaHaDchoHqu'chugh, bItaghchu'meH "Marc Okrand" paq The Klingon Dictionary (tlhIngan mu'ghom) DaSuqnIS ('oH SeH "Pocket Books"; "ISBN 0-671-74559-X" 'oH mI'Daj'e'). "Paramount Studios"vaD Hol 'ogh "Okrand" Qel, 'ej Hov leng lut'a'mey puS lutHommey puS je chenmoHlu'meH, QaH ghaH. qaqeS je: Conversational Klingon (ISBN 0-671-79739-5), Power Klingon (ISBN 0-671-87975-8) je tIje' je. ghogh tamey bIH (bIH chenmoH je "Marc Okrand", 'ej "Michael Dorn" ghogh Qoylu' je), 'ej tlhIngan Hol QIch, mu'tlheghmey lI' je DaghojmeH nIboQlaH bIH. "USA"Daq SoHtaHchugh, bIH SuqlaHbej paq Suy. yejHaDvo' bIH Daje'laH je.

qaStaHvIS Hoch DIS, loSlogh HolQeD chenmoH tlhIngan Hol yejHaD; De'maj qengwI' potlhqu' 'oH. ghItlhmey le', ghItlhmey motlh je ngaS Hoch jabbI'ID, 'ej tlhIngan HolQeD, tlhIngan Hol, tlhIngan nugh je qel. qechmey'e' ngaSbogh nungbogh jabbI'ID nuDmeH 'ej ghoHmeH nargh je laDwI'pu' jabbI'IDHommey; mavuvchuqmeH 'ej maja'chuqchu'meH nargh. HolQeD nIv law', QonoS motlh nIv puS: HaDchu'meH QonoS 'oH HolQeD'e'. 'oHDaq narghpa' ghItlh, 'oH nuDchu' latlh, 'ej ghItlh ghItlhwI' Sovbe'. HolQeD jIH "yejquv paqghom" ("Library of Congress"), 'ej 'oH boS je "DaH Hol yejHaD" ("Modern Language Association").

bItaghqu'chugh, bIpo'chu'chugh… not latlh Hol DaHaDchugh, wa'maH DalaDlaHchugh 'ej DaghItlhlaHchugh… tlhIngan Hol DaHaD DaneHchugh, qaqeS: "ghomuv!" nom tInchoHbogh qIb Holvam wIHaD.

Qapla'

Lawrence M. Schoen Qel (Ph.D.)
tlhIngan Hol yejHaD che'wI'

mughta' Mark E. Shoulson/Seqram


* Back to KLI Home Page