tlhIngan-Hol Archive: Fri Jan 12 08:08:29 2007
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]
Re: <<-meH>> lo'bogh mu'tlhegh 'ay'mey'e'
- From: Doq <[email protected]>
- Subject: Re: <<-meH>> lo'bogh mu'tlhegh 'ay'mey'e'
- Date: Fri, 12 Jan 2007 11:06:09 -0500 (EST)
- Domainkey-signature: a=rsa-sha1; q=dns; c=nofws; s=dk20050327; d=earthlink.net; b=WrM4AbvCjXSNApiE44/dssNCkUalO6kR9pMWsYgrE8GLQ3SQUU/PSZX5CAOCBwZ+; h=Message-ID:Date:From:Reply-To:To:Subject:Mime-Version:Content-Type:Content-Transfer-Encoding:X-Mailer:X-ELNK-Trace:X-Originating-IP;
-----Original Message-----
>From: QeS 'utlh <[email protected]>
>Sent: Jan 12, 2007 8:18 AM
>To: [email protected]
>Subject: Re: <<-meH>> lo'bogh mu'tlhegh 'ay'mey'e'
>
>ghItlhpu' Doq, ja':
>>jIqawchu'chugh, Okrand chovnatlh'a'mey pojlu'DI', wot DelDI'
>>ngoQmu'tlheghHom, reH moHaq ghaj <<-meH>> ngaSbogh wot'e', 'ach DIp DelDI'
>>ngoQmu'tlheghHom, not moHaq ghaj <<-meH>> ngaSbogh wot'e'.
>
><not> yIjatlhQo'. DIp tlhejbogh <-meH> mu'tlheghHommey 'ej moHaq lo'bogh
>DIghaj. wa' 'oH <qaSuchmeH 'eb>'e'.
DIpmu'tlheghHomvamvaD Hal nuq? not vIleghpu'. 'I' rur 'e' vItulHa'.
>>chovnatlhmey vIchup:
>>1. jIQummeH QInvam vIlob. (jIQum vIneHmo', QInvam vIlob. wot Del, vaj
>>moHaq vIlo'.)
>>2. QummeH QIn vIlob. (QIn le' vIlob. QummeH Qu' 'oH QInvam Qu''e'. DIp
>>Del, vaj moHaq vIlo'be'.)
>>latlh chut rur chutvam:
>>1. jItIn. (wot 'oH mu' <<tIn>> vaj moHaq vIlo'.)
>>2. 'etlh tIn vIghaj. (DIp Del mu' <<tIn>>, vaj moHaq vIlo'be'.)
>
>Dajqu'. not qechvam vIqelpu'.
... jIjangpu' 'ach ghIq jIqelqa'. jIjangbe' 'e' vImaS.
>>mu'tlhegh naQ 'oHlaH wot. mu' neH 'oH DIp. tlhIngan Hol qellu'DI', wot
>>potlh law' DIp potlh puS.
>
>tlhIngan Hol'e' mu'tlhegh tIq 'oHbej wot'e'.
bIqar.
>>DIp DaDelDI', ngajnIS DelwI'. Hol poD yIlo'. moHaq yIlo'Qo'.
>
>moHaq DIlo'laHtaH, 'ach wIlo'nISbe'. tlhoy HoSghaj <Qo'> 'e' vIHar.
maQochlaH. qay'be'. DIpvaD, moHaq vIjunlaH 'ej choyajlaH. DIpvaD moHaq Dalo'laH 'ej qayajlaH. moH 'e' vIHar, 'ach pIj vIyajlaH.
>>pIj DIp vIDel vIneHDI', ngoQmu'tlheHHom naQ vIlo' vIneH,
>
>As a point of style, you might want to consider using {vIneHchugh} here
>rather than {vIneHDI'}. The latter sounds odd to me here, like as though
>there were no logical connection between the two sentences.
maQoch. rut DIp vIDel. DIp vIDelDI', ngoQmu'tlheghHom naQ vIlo' vIneH, 'ach jIqelqa'DI', vIlo'Qo'. latlh mIw vISam.
chaq qaSchugh vay', <<-chugh>> vIlo', 'ach qaSbejchugh vay', <<-DI'>> vIlo'. qaSbej ghu'vam, vaj <<-DI'>> vIlo'ta'.
>>ngeDmo' 'ej vIyajlaHmo', 'ach ghaytan chovnatlh'a'mey DIHutlhmo' qab
>>mu'tlheghvam.
>
>qech DaDel 'e' DanIDbogh vIyajbe'. qab nuq?
chovnatlh qab: paw DanarghmeH Duj.
vIDub: paw narghmeH DujlIj.
qatlh qab? yIqel: DanarghmeH Duj vI'or.
ghaytan <<DanarghmeH vI'or.>> DapIH. ghaytan <<DanarghmeH Duj 'oH.>> DapIHbe'. moH. meq Hutlh.
>>qab chovnatlh: qaja'meH QIn vIlab (qaja' vIneH, 'ej Qu'vam 'oH QInvam
>>Qu''e'. DIp vIDel vIneH.)
>
>qabbe'bej chovnatlhvam 'e' vIHar. mu'tlhegh <qaja'meH QIn vIlab> vIyajchu':
>"I send a message for me to talk to you".
<< qaja'meH vIlab.>> 'e' vIpIH jIH. <<qaja'meH QIn 'oH.>> vIpIHbe'bej.
>>meqwIj DaleghlaH'a'?
>
>ghobe', jIyajbe'taH. wej qech vIyajlaH. (Perhaps {yaj} rather than {legh}
>here; the latter seems too much like a literal translation of the English
>"do you see my reasoning?")
jaS mu' <<legh>> lo' tlhInganpu' tera'nganpu' je 'e' Daloy. jaS jIloypu'. qaberghbe'moHmeH <<yaj>> vIlo'qang.
>>ghaytan, <<qaja'meH QIn qalab>> laDlu'DI', mu'tlhegh <<QIn vIlab>> Del
>><<qaja'meH>> net pIH.
>
>ghobe'; jIHvaD cha' wIvmey lutu'lu'. (DIvI' Hol: I see the construction as
>ambiguous rather than expecting {qaja'meH} to necessarily modify one or the
>other.)
>
>>pabpo' jIHbe'. vuD neH 'oH QInvam.
>
>naDev potlh Hoch vuD. taghwI' vuD lo'laH law' pabpo' vuD lo'laH rap.
nuqjatlh?
chaq: potlh Hoch vuD. pagh vuD potlh law' latlh vuD potlh puS.
>QeS 'utlh
>tlhIngan Hol yejHaD pabpo' / Grammarian of the Klingon Language Institute
>
>
>not nItoj Hemey ngo' juppu' ngo' je
>(Old roads and old friends will never deceive you)
> - Ubykh Hol vIttlhegh
bIpotlhlaw'. jatlhwI' neH jIH.
Doq