tlhIngan-Hol Archive: Thu Mar 18 00:27:02 1999
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]
Re: 'Iv jIH?
On 18-Mar-99, William H. Martin wrote:
> On Tue, 16 Mar 1999 14:23:44 -0800 (PST) Zrajm C Akfohg
> <[email protected]> wrote:
>> On 16-Mar-99, William H. Martin wrote:
>>> According to Zrajm C Akfohg:
>>>>
>>>> *Zrajm* lupong jupwI'.
>>
>>> ponglIj jatlhlaHchu'be' tlhInganpu'.
>>
>> bIlugh 'ach pongwIj vIwuqbe'pu'.
>> *maHvatlh* jIpong'egh, wa'Hu' vIwuqta'.
> If we go by our current understanding of the verb {pong}, that
> should be <<jIHvaD *maHvatlh* vIpong.>> Another way this might
> be said is: <<jIHvaD *maHvatlh* lupongnIS tlhInganpu' wa'Hu' 'e'
> vIwuq.>>
I thought this would be alright, just as {paqvetlh HInob} is alright. - The
subject and indirect object goes on the verb, and the direct object (my
name) goes in front of it.
Do you disagree?
>>>> *Sweden*Daq veng 'oH, *Uppsala*'e'.
>>
>>> *English* DajatlhlaH'a'? chaq tlhIngan Hol neH wIlo'nIS. Daj.
>>
>> chaq *Sverige* wIlo'laH'a'?
>> SepvamDaq pongDaj 'oH, Sep'e'.
> jIyajbe'.
jIjatlhqa' 'ej mu' pIm vIlo'.
SapvamDaq SepmajvaD *Sverige* wIpong.
naDev chaq *Sverige* wIlo'laH.
bIyaj'a'?
>> 'ach tlhIngan pong 'oHbe' je.
>>>> *university*mo' *Sweden*Daq noy *Uppsala*.
>>> maj.
>>>> *university*Daq HolQeD, *Swedish* pab je vIHaD.
>>> *Sweden*ngan Hol vIyajbe'chu'. loQ *Denmark*ngan Hol
>>> vIHaDchoHpu' 'ach not jIghojqu'. "For for ikke for, for for
>>> lam." reH mumISmoH mu'mey <<muder>> <<mudder>> je.
>> Daj. *Sweden*ngan Hol vIjatlhchugh vIjatlhnIS "Får får inte får, för får
>> får lamm". loQ tlhaQ mu'tlheghvam.
> reH mu'tlheghvam jatlhlu'DI' Haghchu' Hoch *Denmark*ngan.
> not Doy'moH. not DalchoH. chaHvaD qIDna' 'oHchu'.
tlhaQ. Huj *Denmark*ngan, reH 'e' vIQub. =|;-)
jatlhlu'taHvIS, SojDaj ghuplu'chu'be'pu', 'e' rur *Denmark*ngan QIch.
*Sweden*ngan QIch yajlu'chu'. ngeD.
>> <<muder>> <<mudder>> je yIQIj! <<SoS>> jatlh'a' wa'?
> HIja'. <<chot>> 'oS latlh. chay' *muder mudder* mughlu'? <<chot
>>> ? <<SoS yIchot>>? jISovbe'.
toH! qay'bej. *denmark*ngan Hol yIjatlhQo'.
qaqbej, tamwI' SoHchugh. bIjatlhchugh vaj SoS luchot.
'ach tlhIngan Hol QaQ Dajatlh. qachotbe'bej jIH.
>>>> naDev jupwI' law' je.
>>
>>> naDev law' jupwI'.
>>
>> <<je>> vIlo'laHbe', 'e' vIHar'a'? vaj *TKD p.55* yIlaDnIS!
> mu'tlheghlIjDaq wotna' 'oH nuq'e'? <<naDev jupwI' law' je.>>
> "Here my many friends also." qay'be' <<je>>. qay' mutlhegh naQ.
jIyajHa'pu' 'ach DaH jIyaj. bIlugh. reH Suvrup SuvwI''a'.
<<naDev law jupwI' je.>> vIjatlh, 'e' vIHechpu'.
>>>> *friday* maghom jIH, jupwI'.
>>
>>> *Friday* maghom jIH jupwI' je. mamI'. QoQ wImuch.
>>
>> cham QoQ vIparHa'. QoQ 'ugh vIparHa'qu'.
>> cha'Hu' ram mI'wI' vInaj. Huj.
> bInajDI' mI'chu''a' mI'wI'? chay' Huj?
mu'tlheghwIj vIyajbe'. *intransitive* 'oH'a', <<naj>>'e'?
<<mI'wI' vInaj.>> 'e' vIqontaHvIS, nuq vIHech?
'oH vIjatlhpu'bogh, Dayaj'a'?
>>>> Dargh matlhutlh 'ej majatlhchuq.
>>> mamI'qu'mo' bIQ wItlhutlhqu'. DIrmajvo' bIQ nargh.
>> 'e' vIHar. jImI'taHvIS jISaghchu'be'. rut lopno' vImuv 'ej HIq vItlhutlh.
>> rut chech 'ach pIj chechbe'.
> maj. chechlu'DI' mI'laHchu'be'. rut jIchechpu' 'e' vIpay 'ach
> not jImI'chu'pu' 'e' vIpay.
wanI' vIchenmoHbogh, motlh vIpaybe' 'ach jI'uH, 'e' vItIvbe'bej.
jImI'taHvIS jISaghbe'. jISup neH 'ej jIjaD'egh 'ej QoQ 'ugh vI'Ij.
'ach jItIv'egh.
>> pIj tlhejchuq neH jIH, jupwI' je. Dargh matlhutlh. majatlh. 'e' QaQ.
> Again, you have {'e'} as the direct object of {QaQ}. Examine
> this. You are trying to say something that is easier to say in
> English (and probably Swedish, too) than it is in Klingon. Maybe
> recast it something like {Dargh matlhutlhmo' 'ej majatlhmo' QaQ
> wanI'} or use {'e' vItIv}.
...or just say {QaQ} "It is good."
bIlughbej. jIQubbe'taH. vIqawtaH, 'e' vInID.
<<matIv'egh>> 'e' vIHech.
>> 'ach jImI'laHpu', wa' jaj 'e' vIghoj.
> Ummm. That sounds like you can't dance but you don't know it
> yet. "But one day I will learn that I have not been able to
> dance." DaH jImI'laHbe' 'ach ghaytan mI'meH mIw vIghoj.
jIQochbe'.
<<'ach jImI'laHpu'. wa' jaj vIghoj.>>
'e' vIjatlhchugh vaj Dayaj'a'?
>>>> motlh yInwIj vItIv.
>>
>>> DatIvbe'chugh Dalo'Ha'.
>>
>> jIQochbe'. bIlugh.
>>
>>> reH yInmeymaj DInatlhnIS. DInatlhchu'jaj!
>>
>> tlhIngan Hol vIjatlh vaj yInwIj vIlo'chu'.
>> yIn nI' yISIQ 'ej yIchep!
> 'ej yIn nI' DaSIQpu'DI' 'ej bIcheppu'DI', batlh bIHeghjaj!
vaj lomwIj 'IH law' Hoch 'IH puS.
nom yIyIn!
QuptaHvIS yIHegh!
lom 'IH yIchenmoH'egh!
> charghwI' 'utlh
maHvatlh
--
Zrajm C Akfohg www.come.to/dark Tel:018-500911
Uppsala, Sweden [email protected] ICQ:16769663