tlhIngan-Hol Archive: Wed Nov 12 11:52:41 1997
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]
RE: bIQ'a' Doq bIngDaq
- From: [email protected] (Alan Anderson)
- Subject: RE: bIQ'a' Doq bIngDaq
- Date: Wed, 12 Nov 97 14:45:15 EST
mujang "Anthony.Appleyard" <[email protected]>:
>> ... <DISmeyDaq> vIlaDDI', poH vIqelbe'. wutlh vIqel. ...
> jItlhIj.
yItlhIjQo' neH! yIghoj je. poH ngu'meH Qapbe' <-Daq> 'e' yIghoj.
> England Hol "underwater" mu' vItlha'.
chay' mu' Datlha'? jIyajbe'qa'.
>bIQ 'ay' bIngDaq jIHbejpu', 'a bIQ naQ bIngDaq jIHpu'be'.
DuDechtaHvIS bIQ, bIQDaq SoHtaH.
bIQ ghorqoq bIngDaq SoHtaH je, 'ach law'qu' mu'mey 'utbe'.
>> tujqu'be' bIQvetlh. "bath" rurbe'. :-)
> 'a "be warm" tlhIngan mu' 'oH nuq'e'?
loQ tuj bIQvetlh. <tujqu'> Daja'DI', tInlaw' HatDaj.
>> > pem QavDaq puHDaq Sharm-el-SheikhDaq (incinerator) rur muD Dotlh.
>
>> nuqjatlh? "In the last daytime, at/on the land, in [a place name
>> you seem to explain as "incinerator" but which doesn't sound like
>> that's what it means at all], the weather resembles." jIyajbe'ba'.
>
> "On the last day on land at Sharm el Sheikh the weather was like an
>incinerator".
toH. mumISmoHtaH ()-vam. potlhbe' mu' lungaSbogh 'e' vIpIH.
qatlh "incinerator" Damughqangbe'? lughlaw' <veQ meQwI'>.
> Arab HolDaq "loD qan vergh" 'oH `Sharm el Sheikh'-'e'
ram De'vam 'ach qatlho'.
>> law''a' "Sinai"? wa' HuD 'oH 'e' vIHar, 'ach vISovbejbe'.
>
> HuD law' 'oH Sinai-'e'. tI luHutlh. Mars yuQ lurur.
Doq'a' yav?
>bIH qoDDaq 'oH Gebel
>Katherina-'e' (= Catherine HuD) 'ej Bible Sinai HuD 'oH 'e' jatlhlu' 'ej
>DaqvetlhDaq 'oH St.Catherine monastery ngo'qu''e'.
tIqbej mu'tlheghvam jay'! 'ej loQ 'oH vIyajbe'.
Hujlaw' <bIH qoDDaq>. yabwIj SIH qech. chaq qaq <joj>.
cha'logh <'e' jatlhlu'> mujlaw'. loQ nIv <net jatlh>.
'ach jatlhlu'taHvIS, <'e'> <net> pagh lo'lu'be'.
mu' <joS> yIqel. ghu'vamvaD lugh 'e' vIHar.
ngo''a' neH "monastery" Dapongpu'bogh? tIQ'a'?
>> taQchu' <'e'Daq>. vIyajbe'chu'.
> 'e'Daq = "at that (place)" = "there", vIjatlh 'e' jIneHpu'. ('oHDaq?)
<DaqvetlhDaq> DaghItlhta' je. 'ach nIvbej <pa'>, qar'a'?
(Oh, and remember that you aren't supposed to put an aspect suffix on
the second sentence of a Sentence As Object construction. This little
rule gets in the way sometimes, but it's a rule.)
>> > 'ej DujDaq wej Portugal-nganpu': chaHvo' jatlh wa':
>> chay' vay'vo' jatlhlu'? jatlhwI' vISovbe'.
> SutDajDaq mu'mey ghItlhpu' jo'. pIj England HolDaq "the writing says that
>.." jatlhlu'.
>> > Mergulhar e amar o mar: bIQ'a' muSHa'ghach 'oH bIQbIng (swim)ghach'e'.
>
>> "As for beneath-water's swimation, it is ocean's mishating."
>> mu'tlheghqoqvam vIyajbe'chu'. law'qu' DIpmey. ghaytan qaq wotmey.
> Portugal Hol "To dive is to love the sea". For muSHa'ghach read parHa'ghach.
Do'Ha' "infinitive" Hutlh tlhIngan Hol.
qechvam DamughmeH, mu'mey DachoHnISmoHbej.
SoHvaD mu' <ghIr> vIchup. bIQDaq ghIr "diver", qar'a'?
>> > ('e'Daq MarchDaq bIQbIngSut vItuQnIS, 'a langlaH.)
>> ... langlaH'a' Sutvam? ...
> jeD bIQbIngSutwIj, 'a 'oHDaq yap Sut lang.
<'Iw jeD law' bIQ jeD puS> yIqaw. jeDlaHbe'law' Sut.
Or is this suit made of petroleum jelly? :-)
>> chay' "yellow" 'oS <mach>? bImIS qoj jImIS.
> mach bIQDepmey 'ej `be_yellow' bIQDepmey.
> tlhIngan bIHbe' 'e' Sovlu'meH, `( )' jojDaq England Hol mu'mey vIghItlhpu'.
mumISmoHqa' ()-vam. roD qech QIj mu' luDechbogh 'e' vIyajrup.
>> ... not norgh vIlegh jIH 'e' vItul! tera'Daq norgh tu'lu'be'ba'.
> tera' norgh 'oHbogh shark'e' vIDelpu' 'e' vIHechpu'
"shark" DaDelchugh, "shark" yIpong.
> wa' loDvaD lutvetlh vIja'DI', "mu(be_jealous)moHmo' 'oH yIja'chuqbe'".
<ja'chuq> QIv law' <qel> QIv puS.
<ja'chuq> vIlaDDI', reH "confer" vIQub.
> wa' ram 'oHDaq chalDaq maS Dechbogh gho tIn wov'e' leghlu'pu' 'ej novmey
>loghDuj rur 'oH 'e' jatlhpu' wa' loD, 'ach neH muD QeD "halo" 'oHpu'.
<-pu'> law' vIlaD. loQ mumISmoH bIH. ghorgh qaS wanI'?
> bIQDaq bIQDujmey law' puylu'pu'bogh (DujDImey?) DIleghpu'. pIj wejlogh wa'
>jaj jI(dive)pu'.
toH, naDev <qaStaHvIS> Dalo'nIS. nI' poH Daqelbogh. qaSbe' neH.
<qaStaHvIS wa' jaj, pIj wejlogh jIghIr.> yap'a'?
<DujDI> vIpar jIH. vIlaDDI', Duj ghIH tlha'bogh veQ'e' vIqel.
>bIQ Say'qu'Daq 'oH Hochvam'e'. bIQDepmey'e' vItoghlaHbe'bogh 'oH beqDaj'e'.
bom Daqonlaw'. :-)
>DaqvetlhDaq DubwIjDaq 'oHtaHvIS tlhuHwI''e', bIQ'a' bIngDaq QuQcha'ghoDaq
>jIba'pu', Manchester-Daq Princess Parkway-Daq juHwIjDaq vIlIghpu' 'e'
>vIrurpu'.
jIyaj 'e' vInID, 'ach tIqqu' mu'tlhegh 'ej law'qa' <-pu'>. yInapchoH.
> bI(scuba_dive) 'e' bIwaHnIS! QaQqu'!
muDech bIQ 'e' vItIv. tugh "Bahamas"-Daq "snorkel" vIlo' 'e' vIHech.
bIHeghpa', bIQ'a'Daq jIghIrmeH "SCUBA" vIlo'bej.
-- ghunchu'wI'