tlhIngan-Hol Archive: Wed Nov 12 11:52:41 1997

Back to archive top level

To this year's listing



[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]

RE: bIQ'a' Doq bIngDaq



mujang "Anthony.Appleyard" <[email protected]>:
>> ... <DISmeyDaq> vIlaDDI', poH vIqelbe'.  wutlh vIqel. ...
>  jItlhIj.

yItlhIjQo' neH!  yIghoj je.  poH ngu'meH Qapbe' <-Daq> 'e' yIghoj.

>  England Hol "underwater" mu' vItlha'. 

chay' mu' Datlha'?  jIyajbe'qa'.

>bIQ 'ay' bIngDaq jIHbejpu', 'a bIQ naQ bIngDaq jIHpu'be'.

DuDechtaHvIS bIQ, bIQDaq SoHtaH.  
bIQ ghorqoq bIngDaq SoHtaH je, 'ach law'qu' mu'mey 'utbe'.

>> tujqu'be' bIQvetlh.  "bath" rurbe'. :-)
>  'a "be warm" tlhIngan mu' 'oH nuq'e'?

loQ tuj bIQvetlh.  <tujqu'> Daja'DI', tInlaw' HatDaj.

>> > pem QavDaq puHDaq Sharm-el-SheikhDaq (incinerator) rur muD Dotlh.
>
>> nuqjatlh?  "In the last daytime, at/on the land, in [a place name
>> you seem to explain as "incinerator" but which doesn't sound like
>> that's what it means at all], the weather resembles."  jIyajbe'ba'.
>
>  "On the last day on land at Sharm el Sheikh the weather was like an
>incinerator".

toH.  mumISmoHtaH ()-vam.  potlhbe' mu' lungaSbogh 'e' vIpIH.
qatlh "incinerator" Damughqangbe'?  lughlaw' <veQ meQwI'>.

>  Arab HolDaq "loD qan vergh" 'oH `Sharm el Sheikh'-'e'

ram De'vam 'ach qatlho'.

>> law''a' "Sinai"?  wa' HuD 'oH 'e' vIHar, 'ach vISovbejbe'.
>
>  HuD law' 'oH Sinai-'e'. tI luHutlh. Mars yuQ lurur. 

Doq'a' yav?

>bIH qoDDaq 'oH Gebel
>Katherina-'e' (= Catherine HuD) 'ej Bible Sinai HuD 'oH 'e' jatlhlu' 'ej
>DaqvetlhDaq 'oH St.Catherine monastery ngo'qu''e'. 

tIqbej mu'tlheghvam jay'!  'ej loQ 'oH vIyajbe'.
Hujlaw' <bIH qoDDaq>.  yabwIj SIH qech.  chaq qaq <joj>.
cha'logh <'e' jatlhlu'> mujlaw'.  loQ nIv <net jatlh>.
'ach jatlhlu'taHvIS, <'e'> <net> pagh lo'lu'be'.

mu' <joS> yIqel.  ghu'vamvaD lugh 'e' vIHar.

ngo''a' neH "monastery" Dapongpu'bogh?  tIQ'a'?

>> taQchu' <'e'Daq>.  vIyajbe'chu'.
>  'e'Daq = "at that (place)" = "there", vIjatlh 'e' jIneHpu'. ('oHDaq?)

<DaqvetlhDaq> DaghItlhta' je.  'ach nIvbej <pa'>, qar'a'?

(Oh, and remember that you aren't supposed to put an aspect suffix on 
the second sentence of a Sentence As Object construction.  This little
rule gets in the way sometimes, but it's a rule.)

>> > 'ej DujDaq wej Portugal-nganpu': chaHvo' jatlh wa':
>> chay' vay'vo' jatlhlu'?  jatlhwI' vISovbe'.
>  SutDajDaq mu'mey ghItlhpu' jo'. pIj England HolDaq "the writing says that
>.." jatlhlu'.



>> > Mergulhar e amar o mar: bIQ'a' muSHa'ghach 'oH bIQbIng (swim)ghach'e'.
>
>> "As for beneath-water's swimation, it is ocean's mishating."
>> mu'tlheghqoqvam vIyajbe'chu'.  law'qu' DIpmey.  ghaytan qaq wotmey.
>  Portugal Hol "To dive is to love the sea". For muSHa'ghach read parHa'ghach.

Do'Ha' "infinitive" Hutlh tlhIngan Hol.  
qechvam DamughmeH, mu'mey DachoHnISmoHbej.
SoHvaD mu' <ghIr> vIchup.  bIQDaq ghIr "diver", qar'a'?

>> >  ('e'Daq MarchDaq bIQbIngSut vItuQnIS, 'a langlaH.)
>> ... langlaH'a' Sutvam? ...
>  jeD bIQbIngSutwIj, 'a 'oHDaq yap Sut lang.

<'Iw jeD law' bIQ jeD puS> yIqaw.  jeDlaHbe'law' Sut.
Or is this suit made of petroleum jelly? :-)

>> chay' "yellow" 'oS <mach>?  bImIS qoj jImIS.
>  mach bIQDepmey 'ej `be_yellow' bIQDepmey.
>  tlhIngan bIHbe' 'e' Sovlu'meH, `( )' jojDaq England Hol mu'mey vIghItlhpu'.

mumISmoHqa' ()-vam.  roD qech QIj mu' luDechbogh 'e' vIyajrup.

>> ... not norgh vIlegh jIH 'e' vItul!  tera'Daq norgh tu'lu'be'ba'.
>  tera' norgh 'oHbogh shark'e' vIDelpu' 'e' vIHechpu'

"shark" DaDelchugh, "shark" yIpong.

>  wa' loDvaD lutvetlh vIja'DI', "mu(be_jealous)moHmo' 'oH yIja'chuqbe'".

<ja'chuq> QIv law' <qel> QIv puS.  
<ja'chuq> vIlaDDI', reH "confer" vIQub.

>  wa' ram 'oHDaq chalDaq maS Dechbogh gho tIn wov'e' leghlu'pu' 'ej novmey
>loghDuj rur 'oH 'e' jatlhpu' wa' loD, 'ach neH muD QeD "halo" 'oHpu'.

<-pu'> law' vIlaD.  loQ mumISmoH bIH.  ghorgh qaS wanI'?

>  bIQDaq bIQDujmey law' puylu'pu'bogh (DujDImey?) DIleghpu'. pIj wejlogh wa'
>jaj jI(dive)pu'.

toH, naDev <qaStaHvIS> Dalo'nIS.  nI' poH Daqelbogh.  qaSbe' neH.
<qaStaHvIS wa' jaj, pIj wejlogh jIghIr.>  yap'a'?

<DujDI> vIpar jIH.  vIlaDDI', Duj ghIH tlha'bogh veQ'e' vIqel.

>bIQ Say'qu'Daq 'oH Hochvam'e'. bIQDepmey'e' vItoghlaHbe'bogh 'oH beqDaj'e'.

bom Daqonlaw'. :-)

>DaqvetlhDaq DubwIjDaq 'oHtaHvIS tlhuHwI''e', bIQ'a' bIngDaq QuQcha'ghoDaq
>jIba'pu', Manchester-Daq Princess Parkway-Daq juHwIjDaq vIlIghpu' 'e'
>vIrurpu'. 

jIyaj 'e' vInID, 'ach tIqqu' mu'tlhegh 'ej law'qa' <-pu'>.  yInapchoH.

>  bI(scuba_dive) 'e' bIwaHnIS! QaQqu'!

muDech bIQ 'e' vItIv.  tugh "Bahamas"-Daq "snorkel" vIlo' 'e' vIHech.
bIHeghpa', bIQ'a'Daq jIghIrmeH "SCUBA" vIlo'bej.

-- ghunchu'wI'



Back to archive top level