tlhIngan-Hol Archive: Tue Oct 08 07:00:16 1996
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]
No Subject
tlhoraQ puqloDpu' lut
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
-= 'ay' wa' =-
Qo'noS HatlhDaq qaStaH jajlo'. QIt chalDaq Sal juHHov. DungDaq loQ
chISchoH 'engmey puS Doq. tujchoH muD. loQ vIH SuS mach. tIr yotlh
leghchoHlu'.
tIrDaq QIt yIt wamghom. wamghomDaq loS wamwI'pu' tu'lu'.
qoghmeychajDaq HuStaH nuHmey lutlh: naQjej taj je. Sut puS tuQtaH 'ej
jIbchaj Sevbe' choljaHmey. tamqu' chaH yIttaHvIS. pay' tlhup wa':
"toH! gheD wIghos! pa', Sor ngemHomDaq." ghopDaj joqtaHvIS qochDajvaD
ra' ghaH: "SoH, nIHDaq. SoH, poSDaq. SoH, 'o'Daq. nom, nom." nuHmey
'uchchoH, 'ej Sormey DechmeH ghomHa' latlhpu'.
vIHbe'lI' wamghom ra'wI', loStaHvIS. gheD lunejlI' ra'wI' mInDu'.
vIHtaHvIS latlh wamwI', Seyqu'choH. "yItuv..., wej...," tlhup'egh ra'wI'.
DaH Sor ngemHom luDechchu'ta' latlh wamwI'. "wej, wej," tlhupqa'. pay'
DeSDaj pep ra'wI' 'ej latlhvaD jach, "Ha'! gheD jev!"
jachqu'choH Hoch 'ej nom SormeyDaq qet. Sorvo' Sup gheD: chemvaH tIn
naS. boch chemvaH Ho'Du' jej 'ej yav luHabHa'moH pachDu'. wamghom ra'wI'
leghta'DI' chIch ghaHvaD yov chemvaH qu'. nIteb Qam vIHbe'bogh ra'wI'.
chonnaQ pep ghaH 'ej yavDaq qamDu'Daj lIS. jachtaHvIS chemvaH, ghaHvaD Sup.
tut HoS rurtaH ra'wI', chonnaQ 'uchtaHvIS. HIvtaHbogh chemvaH loStaHvIS,
jotqu' ghaH. loQ mon.
DaH Sumqu' chemvaH. qaSDI' wa' lup, chaq ra'wI' porgh luSIjchu'
chemvaH pachDu'. 'a SIbI' qIp ra'wI'! chemvaH mong jeD mup chonnaQ 'ej
yavDaq SoDchoH chemvaH 'Iw. DopDaq chonnaQ luH ra'wI' 'ej pum chemvaH.
"yay!" jach ra'wI'.
-= 'ay' cha' =-
joqtaHbogh pachDu' juntaHvIS, gheD Do'Ha' lujev latlh wamwI'pu'.
tajchaj lo'taHvIS chemvaH porgh lupe'choH 'a wej Heghpu' 'oH. wa'logh,
cha'logh SaQ chemvaH, 'a DaH tamchoH 'ej oHvo' tlheDchu' yIn. Ha'DIbaH
luSopchoH wamwI'pu'. tagh tIq Somraw je Sop. Haghqu' Hoch. ghopchaj
porghchaj je ngoH chemvaH 'Iw. chalDaq qabDaj pep ra'wI' 'ej jachqu'.
reghbogh tagh chop 'ej 'ay' chevta'DI' yIv.
pay' ghum chuSbe' Qoylu'. jatlh ghogh: "qaH. moraQ qaH." qImHa'
wamghom ra'wI' 'ej SoptaH. ghum Qoyqa'lu' 'ej jatlhqa' ghogh: "moraQ qaH.
jIqaghnIS. moraQ qaH." Sop 'e' mev wamghom ra'wI' (moraQ ghaH). "va,
nuqjatlh," tlhob. jatlh ghogh: "QumwI'."
"baQa'." Qam moraQ 'ej toy'wI' Sum legh. moraQvaD ghumbogh QumwI'
nob toy'wI'. HaSta chu' moraQ. "naDev jatlh moraQ. SuH." QamchoH latlh
wamwI'. QumwI' HaStaDaq qab luleghlaH, 'ach ghogh luQoylaHbe'. ja'chuqtaH
moraQ rI'wI' je. "nuq... qatlh... DIch Daghaj'a'? ghmm... luq, jIyaj.
SIbI' jImej. DaH vIchu'Ha'." QumwI' leQ 'uy moraQ 'ej HurghchoH HaSta.
toy'wI'vaD QumwI' nobHa' moraQ.
"Sut vIghajnIS," ra' ghaH. SumchoH yopwaH yIvbeH je qemtaHbogh
toy'wI'pu''e'. tuQchoH moraQ, 'ej toy'wI' wa'DIchvaD ra': "mawam 'e
vImevnIS. vengDag narghpu' ghu' potlh. pavlaw' ghu'. SIbI' jImejnIS.
juHDaq Ha'DIbaH chuv yIqeng. qorDu'vaD jeywIj yISovmoH." nom tIrDaq
yItchoH moraQ. "leS puS ghaytan jIchegh." chalvo' ghIr puvbogh Duj.
lojmIt poSmoH beq 'ej puvwI' 'elchoH moraQ. "wamghom DevwI'pu' DaDIl
'e' yIlIjQo'. chaHvaD chemvaH nach yInob."
tugh lojmIt SoQmoHta' 'ej QuQ laQta' beq, 'ej chalDaq Sal puvwI'.
nom chal Hop jenDaq gho mach qIj rur puvwI'. Ha'DIbaH 'ay'mey, wammeH
'aH je woH toy'wI'pu' 'ej lupwI'mey lo'taHvIS mej. chalDaq SaltaH juHHov.
tujtaH muD. tam tIr yotlh, Sor ngemHom je. yavDaq ratlh chemvaH 'Iw neH.
-= 'ay' wej =-
laSvargh tIn qach wa'DIchDaq Saq puvwI'. lojmIt poSmoHta'DI' beq,
puvwI'vo' tlheD moraQ. porghDaj lamHa'moHta'. ratlh pagh 'Iw. DaQDaq
Habqu' jIbDaj.
qach 'el moraQ 'ej SIbI' pIn yaHDaq ghoS. pa' 'elDI', Qam Hoch.
"moraQ, QoraQ tuqDaq tlhoraQ puqloD, pIvan," jatlh chaH.
"nuqDaq ghaH loDnI'wI' toraQ'e'? pa'DajDaq?" yu' moraQ.
"HIja', qaH," jang vay'.
toraQ pa' 'el moraQ. Doj pa'vam mIp. benmey law' wo' batlhvaD
yejquv woQmo' DIbmey Hevta' QoraQ tuq. yotlhmey lI' wIjmeH 'ej woj
choHwI' lIngmeH chaw'mey Hevta' tuq. DIbvammo' wo'vaD veSDujmey nobnIS
tuq. DaH laSvarghmeymo' mIpqu' QoraQ tuq. veSDujmeymo', wo' rIpmeyDaq
potlhqu' QoraQ tuq.
moraQ leghbe'law' toraQ. loQ mon moraQ. laSvarghmey vu'taH toraQ.
Du'mey Dujmey je vu'taH moraQ. moraQ qan law', toraQ qan puS. moraQ
parlaw' toraQ. meq Sovbe' moraQ. chaq veSDuj ra' neH toraQ. chaq
HatlhDaq wam neH. chaq moraQ naDqu'taH vavchaj tlhoraQ 'e' Har toraQ.
meq Sovbe' moraQ 'ej SaHbe'.
"toraQ," jatlh ghaH, "naDev jIH. nuq DaneH? qatlh vengDaq jIchegh
'e' DapoQ?"
moraQDaq tlhe' toraQ. "toH, moraQ. tay'qa' tlhoraQ puqloDpu'."
qaStaHvIS DIS puSbe', tay'be'taH moraQ toraQ je. "chay' yIn qorDu'?
pIvtaH'a' Hoch?" tay'be'taH je toraQ qorDu' je.
"pIvqu' Hoch. tugh jeraQvaD qaS nentay."
"cheptaH'a' QoraQ tuq?"
loDnI' qechmey Sov moraQ. vay' ja' 'e' junlaw' toraQ. "cheptaH
QoraQ tuq 'ej potlhtaH QoraQ tuq net Sov. bIjun 'e' yImev. qaSta'DI'
DIS law'qu', qatlh DaH jIH chorI'ta'?"
-= 'ay' loS =-
tup law' tam toraQ. bItlaw' ghaH. pay' jatlh: "reH QoraQ tuq
chepjaj 'ej potlhjaj. qatlh mapotlh? wa' meqmo' mapotlh. woj choHwI'
wIlIng 'ej choHwI'maj lo' Hoch wo'."
"veSDujmeymaj yIlIjQo'," chel moraQ.
"yuQ toq chu' lutu'pu' Humanpu' 'e' DaSov'a'?" pay' tlhob toraQ.
"qaDan 'oH yuQ pong'e'."
"HIja'. potlh'a' De'vam? reH yuQ chu' tu'taH DIvI'."
"Hachqu' yuQvetlh nganpu'. HoS lIngmeH jan motlhbe'qu' lughaj.
'otlh bIr rIHwI' 'oH jan pong'e'. HoSghajbej janvam. wo'Daq janvam
lIngchugh vay', chaq notlhchoH woj choHwI'. notlhchoHchugh woj choHwI',
chaq 'oH je' pagh."
"toH, qay''a'? verengan DaDa," vaq moraQ. "malja'lIj vISaHbe'."
"veSDujmeylIj DaSaH'a'? Du'meylIj DaSaH'a'? yIyaj, loDnI':
malja'mo' neH DIbmeymaj wIghaj. woj choHwI'maj je'chugh pagh, vaj tugh
ngab Huchmaj. ngabchugh Huch, vaj nurupDI' yejquv maDIllaHbe'. tugh
tuqmajvo' chaw'mey yaHmoH yejquv 'ej latlh tuqvaD nob. Dujmey Du'mey je
nge'. chaq tugh ngabchu' QoraQ tuq."
loQ tam moraQ. "chay' mavanglaH?" tlhob.
jang toraQ: "qaDanDaq majaHnIS. 'otlh bIr jan lIngmeH mIw wIje'nIS
pagh wInIHnIS. wIje'laHbe'chugh pagh wInIHlaHbe'chugh, vaj laSvarghchaj
wIQaw'nIS."
"<maH> Dajatlh'a'? chotlhej'a'?"
"HIja'," jang toraQ.
"qatlh chotlhej jay'? nIteb veSDuj vIra'laH."
"vIQochbe'. veSDuj Dara'taHvIS, jInISbe'taH. 'ach malja' wIbuStaHvIS,
SovwIj yap law', SovlIj yap puS. pa' jISaHnISba', qar'a'?"
ghoH neH moraQ, 'ach lugh toraQ. yapbe' moraQ Sov, malja' buStaHvIS.
"luq. vIQochbe'. ghorgh mamejnIS?"
"ghorgh mamejlaH?" jang toraQ.
Qub moraQ. "verghta' vorcha' veSDuj QI'merogh 'ej tugh mejbeHqa'.
DaH veSDujvam poQbe' Hubbeq 'ej pagh Qu' ghaj 'oH. QI'meroghDaq matenlaH
qaSta'DI' - ghmm - cha' jaj."
Qam toraQ. "majQa', moraQ. rut ghol maH 'e' vISov, loDnI'. 'ach
DaH qoch maHlaH 'e' vItul. nuwuvtaH QoraQ tuq. malujbe'nISbej. qaDangan
pegh wISov 'ach qaDan wIpej."
-= 'ay' vagh =-
qaDanDaq pawta'DI' veSDuj QI'merogh, yuQ bavchoH. Duj meHDaq Qam
moraQ toraQ je. jatlh toraQ. "SIbI' 'otlh bIr rIHwI' laSvarghDaq maQol
'e' chaw' qaDan qum. laSvargh Quv vIghaj."
QuvvamDaq jolta'DI' moraQ toraQ je, pa' tInDaq Qam chaH. pa'vamDaq
ba'taH qaDangan law'. yoq mach puj ghaH qaDangan'e'. jIb pob joq Hutlh.
nuj tInqu' ghaj. mop tIq tuQ.
"revan, tlhInganpu'," jatlh wa' qaDangan. "DenIb QatlhvaD nuq jatlh
reghuluS 'Iwghargh?"
loQ mIS tlhInganpu'. "wISovbe'," jang toraQ. " 'otlh bIr rIHtaHghach
mIw wIje'meH matlhong wIneH."
"luq," jang qaDangan. "matlhongqang. lut tlhaQ boSov'a'?"
"nuqjatlh?" jang toraQ. "qatlh lut tlhaQ boQoy boneH? malja'
wISutlh wIneH."
"malja' luSutlhtaHDI' qaDanganpu', malja' lutlhe' lutmey tlhaQ.
maHvaD lut tlhaQ boja'chugh, vaj chevuv 'ej chevoq 'e' wISovbej. toH,
lut tlhaQ boSov'a'?"
"ghobe'," jang toraQ QeHchoHtaHvIS.
"mapay. pagh lut wIQoychugh, vaj pagh malja' wISutlhbe'ba'."
"wejpuH," Qub moraQ. toH, ngeDbej ghu'vam. lutmey tlhaQ parHa'qu'
Hoch tlhIngan. lutmey pov law' SovtaH moraQ. qaDanganvaD tlhob: "Doq'a'
SuvwI'?"
"vISovbe'," jang qaDangan.
"ghobe'. SuD."
Haghbe' qaDangan. "latlh lut DaSov'a'?"
-= 'ay' jav =-
jatlhqa' moraQ: "Qo'noSDaq ghIQtaH cha' qaDangan. tlhIngan 'avwI'
lughom. 'avwI'vaD tlhob wa': naDevvo' yejquv vaS'a' majaHlaH'a'? jang
'avwI': HIja', lIchopbe'chugh ghewmey."
"nuqjatlh?"
jatlh toraQ: "vInID 'e' yIchaw'. tera' tach 'el wa' tlhIngan.
chomvaD ra': romuluS HIq vItlhutlh vIneH. Huch 'ar DapoQ? jang chom:
wa'maH Soch DeQ. chel chom: naDev not tlhInganpu' vIleghpu'. jang
tlhIngan: 'ej Huch law'qu' DapoQmo' chaq DaH naDev maghoS tlhInganpu'
'ej pIHoH."
tamtaH qaDanganpu'. Qay'choH toraQ. "petaQmey tlhIH! nIvqu'
lutmeyvam tlhaQ, 'a wej SuHagh! 'otlh bIr mIw wIje'laHbe'chugh vaj
pIraDba' 'e' boSovbe''a'? qaDanDaq ghoSbej tlhIngan yo' 'ej laSvarghmeyraj
wIQaw'chu'. DIDaq vengmeyraj wImol!" qamvo' waqDaj teq toraQ 'ej 'oH
lo'taHvIS quS qIpchoH. "pImolchu'!" waq roQ. "petaQmey! ghobe' -
Qovpatlhmey tlhIH. Qovpatlhmeyna' QIp!"
tugh vay' HoH neH toraQ 'e' Sovchu' moraQ. QaQbe' qechvam. ghoSbe'ba'
tlhIngan yo' 'ej batlhHa' yuQ novDaq Heghbej loDnI'pu'. vangnIS moraQ.
jatlhqa' toraQ: "batlh boghajbe'ba'! batlh maSutlhqang. Huch
wInobqang. nuHmey wInobqang. lut tlhaQqu' wIja'ta'! 'ach SujIjQo'!
yap! jItlhong 'e' vImev. DaH jIvang!" vaHDajvo' nISwI' lel toraQ 'ej
pa'Daq Hoch qaDangan HoHrupchoH.
'ach pay' Haghqu'choH qaDanganpu'! "qoqo! wanI' tlhaQ DaqaSmoH!"
lujach chaH. ghopDaj nuD toraQ. nISwI'Daj leghbe', 'a waqDaj 'uch!
moraQDaq tlhe' toraQ. ghopDaq toraQ nISwI' 'uchtaH moraQ. toraQ vaHvo'
nISwI' lelta' 'ej vaHDaq waq yuvta' moraQ, 'ej lIw tu'pu'be' toraQ.
Haghqa' qaDangan wa'DIch. "majQa'. maHvaD wanI' tlhaQ nIvqu' bo'angta'.
DaH matlhongqangbej."
(wej rIn lut)
================================ NOTES ===================================
PNs: tlhoraQ, toraQ, moraQ, QoraQ, jeraQ
SNs: QI'merogh
GNs: qaDan
'uch = hold (TKW)
chonnaQ = hunting spear (KCD)
gheD = prey (KCD)
Hutlh = "to lack" (TKW)
lIw = substitute, stand-in (TKW)
nISwI' = disrupter (KCD)
tuq = "house, tribe" (TKW)
vorcha' = a class of warship (HolQeD?)
wamghom
"hunting party" - I made it by analogy to {Saqghom} "landing party".
Sor ngemHomDaq
The phrase {Sor ngemHom} is supposed to mean "grove of trees".
qoqo
(sound of laughter)
From: Steven Boozer <[email protected]>
To: [email protected]
Subject: [tlhoraq lut - 6]
__________________________________________________________________________
Steven L. Boozer | The fact that an opinion has been widely
University of Chicago Library | held is no evidence whatever that it is
----------------------------- | not utterly absurd.
[email protected] | -- Bertrand Russell