tlhIngan-Hol Archive: Tue Jan 21 15:32:20 1997
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]
RE: Hol mIw
- From: "David Trimboli" <[email protected]>
- Subject: RE: Hol mIw
- Date: Tue, 21 Jan 97 22:35:54 UT
January 21, 1997 7:13 AM EST, jatlh peHruS:
> Hol mIw lubuS tera'nganpu' law' 'ej *westerners* ngu'lu'
<lungu'lu'>. jItlhIj. pablIj vIlughmoHtaHQo'. :)
> *westerners* qIHpa' *chinese* ghotpu' Hol mIw lubuSbe' chaH
> Hol mIw qechmey yajbe'taHvIS *chinese* Hol lujatlhbogh Sungpu' chIch
Holvetlh
> QIjba' chaH
> ja'chuqmeH pIj ghomchuq Sungpu' 'ach mu'mey {Hol mIw} lo'be' chaH
<Hol mIw> bIjatlhDI', jIyajchu'be'. yIQIj.
> *westerns*vo' mu'meyvam tlhappu'
> chaq mu'meyvam lo'be' je tlhInganpu'
> 'ach DuSaQmey juHmeychaj jeDaq tlhIngan Hol lughojbej tlhIngan puqpu'
> 'ej DuSaQ'a'meyDaq tlhIngan Hol luqelbej ghojmoHwI'pu' qar'a'
bIqarba'. 'IH tlhIngan Hol 'ej Suv 'e' lughojtaHvIS ghojmoHwI'pu', tlhIngan
Hol lu'IHmoH je 'e' lughojtaH.
> DaH tlhIngan Hol Hol mIw wa' qech vIbuS vIneH 'ej {DIp vang wot pagh
vangbe'}
> 'oH
> tlhIngan Hol mu'ghom'e' ghItlhta'bogh Marc Okrand vIlaDtaHvIS wotmey DelmeH
> mu' {verb} vItu' 'ach mu'mey {stative verb} {transitive} {intransitive} je
> vItu'be'
loQ bIlughbe'. "transitive" "intransitive" je qelbe' Okrand, 'ach "stative
verb" qelbej. tlhIngan Hol mu'ghom nav SochmaH yIlaD: "Any verb expressing a
state of quality may be used."
vaj "stative verb" lubuvbe' tlhIngan Holtejpu', 'ach SaHbejqu'.
> chaq SaHbe' tlhIngan pabpo'wI'pu' qar'a'
jISaHbejqu'! (heh . . . mu'tlhegh DungDaq yIlaDqa' . . .) jISaHmo',
buvqoqmey vIqeltaH!
> chaq {stative} {transitive} {intransitive} joq Dotlh 'oSlaH Hoch wot nap
DuH, 'ach jIHonchu'.
> DIp vangnISlaw' mojaq {-moH} ghajbogh wotmey
> yaH mojaq {-moH} chelbogh wotmey vaj ratlh wanI'vam 'oSlaHwI'mey
nuqjatlh? yIQIj.
> tlhInganpu'vaD lI'qu' mu'tlhegh {jIghoS} mu'tlhegh {yuQvetlh vIghoS} je
wej jIQoch.
> choHpu'be' wot nap {ghoS} 'ach choHpu' moHaqDaj neH
> DIp vangbe' wot 'e' 'oS moHaq {jI-} 'ej DIp vang wot 'e' 'oS moHaq {vI-}
> rut tera'ngan Hol {preposition} qech ngaSlaw' je wot 'e' ghItlhpu' Marc
> Okrand
(wot cha'DIch 'oH <ghItlh>'e'. <-pu'> DachellaHbe'.)
> tera'ngan Hol {go to} 'oSlaH {ghoS}
> reH {preposition} ngaSlaH tlhIngan Hol wotmey 'e' vIqap
> 'ej DIp vanglaH tlhIngan Hol Hoch wot 'e' vIHar
DaH jIQoch. "English" "preposition" qech ngaSchugh tlhIngan Hol mu', vaj
ngoDvam ghItlhta' Okrand. <ghoS> qeltaHvIS Okrand, jatlh "approach, go away
from, follow (a course)." 'ej jatlh "proceed, come." 'ach <jaH> qeltaHvIS,
jatlh neH "go." qatlh "go to" jatlhbe'? <-Daq> lo'bogh DIp'e' poQlaw'mo'.
> ghoch wIchollI'
> DIp lulajlaH je {stative verbs}!!!
bItobbe'chu'chugh, qaHarbe'.
> vaj wIjatlhlaH vengvo' Hut qelI'qam Hop juHwIj
>
> pabchu' {Hop juHwIj} qar'a'
qar.
> pab je {vengvo' Hop juHwIj} vItlhob 'ej jIjang'eghDI' HIja' vIjang
pablaw'.
> chaq pab je {vengvo' Hut qelI'qam Hop juHwIj}
>
> qatlh qarbe' 'oH
mu'tlheghvam Dayaj'a': <qoH vIQuch>? DIp lajlaH Hoch wot 'e' Daqap. 'ach
Dapna' 'oH mu'tlheghvam'e'. pImchu' qar'a' <qoH vIQuch> <qoH vIQuchmoH> je?
DaH maQub: chaq pab <qoH vIQuch>. teHchugh ngoDqoqvam, ghu''e' Delbogh
mu'tlhegh yIQIj. qoH vIQuchmoHbe'. vIQuchmoHbe', vaj <qoH vIQuchmoH>
vIghItlhnIS. mu'tlhegh yIQIj.
--
SuStel
Beginners' Grammarian
Stardate 97059.4