tlhIngan-Hol Archive: Thu Apr 12 12:59:43 2012

Back to archive top level

To this year's listing



[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]

Re: [Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh javmaH: wovqu'

Robyn Stewart ([email protected]) [KLI Member] [Hol po'wI']



At 12:21 '?????' 4/12/2012, you wrote:
On Mon, Apr 9, 2012 at 7:21 PM, Robyn Stewart <[email protected]> wrote:
> nuq bop bom 'ay''a' Hut

ratlhjaj 'ay''a' puS. lut vIlaD 'e' vItIvbej, 'a buy'choH yabwIj.
ngoDmey potlh vIlIj 'e' vIHaj. 'ej Soj bopbogh bom vISov vIneH.

SoHvaD potlhwI'mey qaqawmoH 'e' vIlay'. qaSpa' qep'a' Hoch vIlabpu' 'e' vInab. DaH 'ay''a' wa'maH wa' vIqonlI' 'ej SaH wa'maH cha' 'ay''a'mey.

> tachDaq pay' jatlh ghutar, "pebej!" vajar 'emDaq SIq.

<bej> vIlaj 'ach mu' nIv vIneH. chaq DIvI' Hol qech vIbuSHa'nIS 'ej
mu'vam lo''e' vIbuSnIS. Voragh, chovnatlh lI' Datu''a'? QoywI' mojlaH
'IjwI'; leghwI' mojlaH'a' bejwI''e'? bejlu'pa', leghnISlu''a'?

...I mean, are there canon examples of how {bej} works? Can you
"watch" something before you see it? If you just "watch" in general,
what does it imply?

I am forever caught in the need for something between {bej}, which implies sustained attention, and {legh} which implies only line of sight and minimal mental processing. When someone looks briefly at an instrument, or a coworker I'm never happy with the verb. Perhaps {pebejchoH} would be better for ghutar to say here, but I don't want minimal syllables for a surprised outburst.

> bejmeH tlhe'egh
> vajar. Hovmey cha'taH Qorwagh'a' 'ach Hovmey tlhopDaq HuSlaw' *Dugh*.
> tachDaq tlham tu'lu'mo' lolHa'law' *Dugh*. torchu'pu' 'ej bIngHey bej 'et.
> tlham Hutlhmo' logh, ram.[241]

(Donbe'chugh cha' Duj Dungmey, ramqu'. 'ach lolwI' lurgh rap jIQIjlaH.
tlham ngeb SIgh qIb peQ chem. ma'chuqbe'chugh, Duj tlhe'moH peQ chem
'e' nID.)

majQa'!  RhondavaD vIQIj.

> *Dugh* lulaghchoHpu' jonwI'pu'. pay' pur vajar 'ej
> HughDaq chuS tlhuH.
>
> "Qo'!" jatlh Hota'ro'.
>
> jatlh qaH'eng, "peleS. poS HanDogh luchev neH. qaStaHvIS yaH poHwIj
> peQchem lIngwI' wIngaDmoHta'."

tagha'!

not peQchem lIngwI' vIqelnISqa'jaj!

> "nubmo' bIQSIp ngaSwI' *veS* SomDaq wIHIjbe'.
> *veS* pIrmuSDaq 'uchchugh luHwI' tIHmey,

(I'm probably going to find myself saying "yanker beams" at
inopportune moments.)

It's canon from Maltz. But you know that.

> "maj," jatlh vajar, 'ach DujDaj lupe'lI'mo' loghSutmey tuQtaHbogh nuvpu'
> bItbej. yajHa'be' qImyal DaH 'e' Sov vajar. vajar tojpu' 'ej buQpu' 'e' nID.

SImwI' wIH ghaH bu'vetlh'e'.

bu'?  Sa' Daqel'a'?

> jonwI' ghaHmo' Hota'ro' bang'e' *Dugh* Dotlh ja' 'e' Sov qImyal. vaj
> Hota'ro' ghaH je voqHa' vajar 'e' chup.

(yeqchugh Hoch nIv ghu', 'e' chup <qama' wIv> nger.)

'ach qaSmeH voqchuqqu'nIS 'ej pIjHa' voqchuqqang.

> wanI'vam rurbogh wanI'meymo',
> loghDaq yIntaH vajar 'ej Duj mach ra'taH. woQ Quj muSchu'. Suv neHchugh vay'
> vaj yISuv!"

choH mu'tlhegh Qav, tlhetlhtaHvIS. Right now, it says "If someone
wants to fight, fight them!" (using the neuter singular pronoun). Is
that what you intended? 'ej bertlham yot "-vetlh.

I just meant, "If someone wants to fight, then go fight," but I see how the object is inferred. I'm going to change it to {Suv neHchugh vay', vaj Suvjaj.}

> jatlh Hota'ro', "ghobe'. jIchechtaHvIS vIchaghlaw'pu', 'ach *Dugh*Daq
> vISambe'pu'."

(ngoD Daj vItu'. wa'maH ben QumwI' vIqengbe'. DaHjaj vIHutlhchugh
jItuQchu'be' 'e' rur.)

mujatlhDI' pInwI' "DaHjaj mapuvbe'," vIlon.

> Hu' 'ej tachvo' yIt. tugh chol
> be'. wuSDaj rIQmo' ghov. be'tlhar ghaH.
>
> "vajar HoD," jatlh, "DorwI'lI' jIH. nuq wIghoS?"
>
> SuchwI' chaw'Daj much vajar. jatlh, "pa'wIjDaq. 'oHtaHbogh Daq
> vISovbe'."[114]

<nuq wIghoS> jatlhta' ghelwI'. <pa'wIj> jatlh jangwI' 'e' vIpIH.
lughbe'law' <-Daq>.

bIlugh! jabbI'IDghomDaq <nuq wIghoS> bopbogh jabbI'IDmeymo' nuqDaq wIghoS vIchoHta' 'ach jangDI' vajar vIchoHbe'pu'. maj. ghojmeH 'eb vIparHa'.

ghaytan mu'tlhegh Qavmo' bep 'op, 'ach pabHeyDaj vIlaj jIH. chaq latlh
lajwI' tu'lu'be'.

bepchugh, chechmo' vajar Qagh neH.

> SuchwI' chaw' nuDbe' be'tlhar. jatlh, "QongwI' pa' mIch cha'Daq tu'lu'. Ha'."

...chay' Daq SovtaH?

Daj, qar'a'? vajar qImlaw'.

> pa'Daq vajar Dor 'a lojmIt lupawpu'DI' mevbe'. QongDaqDaq tlhej. tugh
> qejbe'choH vajar.

Do' ghaH.

" o/` maSuv, manong..."



_______________________________________________
Tlhingan-hol mailing list
[email protected]
http://stodi.digitalkingdom.org/mailman/listinfo/tlhingan-hol



Back to archive top level