tlhIngan-Hol Archive: Thu Apr 12 12:22:03 2012

Back to archive top level

To this year's listing



[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]

Re: [Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh javmaH: wovqu'

ghunchu'wI' 'utlh ([email protected])



On Mon, Apr 9, 2012 at 7:21 PM, Robyn Stewart <[email protected]> wrote:
> nuq bop bom 'ay''a' Hut

ratlhjaj 'ay''a' puS. lut vIlaD 'e' vItIvbej, 'a buy'choH yabwIj.
ngoDmey potlh vIlIj 'e' vIHaj. 'ej Soj bopbogh bom vISov vIneH.

> 160
>
> wovqu'

"o/` nI'be' yInmaj..."

> tachDaq pay' jatlh ghutar, “pebej!” vajar 'emDaq SIq.

<bej> vIlaj 'ach mu' nIv vIneH. chaq DIvI' Hol qech vIbuSHa'nIS 'ej
mu'vam lo''e' vIbuSnIS. Voragh, chovnatlh lI' Datu''a'? QoywI' mojlaH
'IjwI'; leghwI' mojlaH'a' bejwI''e'? bejlu'pa', leghnISlu''a'?

...I mean, are there canon examples of how {bej} works? Can you
"watch" something before you see it? If you just "watch" in general,
what does it imply?

> bejmeH tlhe'egh
> vajar. Hovmey cha'taH Qorwagh'a' 'ach Hovmey tlhopDaq HuSlaw' *Dugh*.
> tachDaq tlham tu'lu'mo' lolHa'law' *Dugh*. torchu'pu' 'ej bIngHey bej 'et.
> tlham Hutlhmo' logh, ram.[241]

(Donbe'chugh cha' Duj Dungmey, ramqu'. 'ach lolwI' lurgh rap jIQIjlaH.
tlham ngeb SIgh qIb peQ chem. ma'chuqbe'chugh, Duj tlhe'moH peQ chem
'e' nID.)

> SomDajDaq yIt wovmoHwI'mey qengbogh nuvpu'.
> wovqu' wovmoHwI'meyvetlh. wovmoHwI'mey motlh bIHbe' pay' 'e' tlhoj vajar.
> pe'meH Sechmey bIH.

While it seems overly literal now that I consider it, {pe'meH Sech} is
exactly the idea I got two sentences ago.

> *Dugh* lulaghchoHpu' jonwI'pu'. pay' pur vajar 'ej
> HughDaq chuS tlhuH.
>
> “Qo'!” jatlh Hota'ro'.
>
> jatlh qaH'eng, “peleS. poS HanDogh luchev neH. qaStaHvIS yaH poHwIj
> peQchem lIngwI' wIngaDmoHta'."

tagha'!

> "nubmo' bIQSIp ngaSwI' *veS* SomDaq wIHIjbe'.
> *veS* pIrmuSDaq 'uchchugh luHwI' tIHmey,

(I'm probably going to find myself saying "yanker beams" at
inopportune moments.)

> *Dugh* ngaSlaH *veS* pIvchem. cha'
> rep pIq gharben cha' wIghoSchoH. chorgh rep pIq wIpaw. pa' tejvaD luch
> wIHIjlI' ghIq Qo'noS wIghoS.”
>
> “chong!” jatlh ghutar. "wo' vergh vI'av."

(chonglaw' je *Dugh*.)

> “maj,” jatlh vajar, 'ach DujDaj lupe'lI'mo' loghSutmey tuQtaHbogh nuvpu'
> bItbej. yajHa'be' qImyal DaH 'e' Sov vajar. vajar tojpu' 'ej buQpu' 'e' nID.

SImwI' wIH ghaH bu'vetlh'e'.

> jonwI' ghaHmo' Hota'ro' bang'e' *Dugh* Dotlh ja' 'e' Sov qImyal. vaj
> Hota'ro' ghaH je voqHa' vajar 'e' chup.

(yeqchugh Hoch nIv ghu', 'e' chup <qama' wIv> nger.)

> wanI'vam rurbogh wanI'meymo',
> loghDaq yIntaH vajar 'ej Duj mach ra'taH. woQ Quj muSchu'. Suv neHchugh vay'
> vaj yISuv!”

choH mu'tlhegh Qav, tlhetlhtaHvIS. Right now, it says "If someone
wants to fight, fight them!" (using the neuter singular pronoun). Is
that what you intended? 'ej bertlham yot "-vetlh.

> ja'chuqlaw'taH Hota'ro' qaH'eng je. latlh raSDaq taghlaw'pu' mu'qaD veS,
> jeStaH ghutar 'ach mu'mey QoylaHbe'mo' vajar 'ovlaHbe'. mogh 'ej qejchoH.
> tachDaq ratlh neHbe'. QumwI' ghajbe' 'e' tlhoj. tatlhlu'be'pu'. jatlh,
> “Hota'ro', QumwI'lIj DaghajtaH'a'?”
>
> jatlh Hota'ro', “ghobe'. jIchechtaHvIS vIchaghlaw'pu', 'ach *Dugh*Daq
> vISambe'pu'.”

(ngoD Daj vItu'. wa'maH ben QumwI' vIqengbe'. DaHjaj vIHutlhchugh
jItuQchu'be' 'e' rur.)

> jatlh qaH'eng, “naDev Qapbe'.” Hung pat bopbogh mu'mey jatlh ghIq
> QumwI'Daj lel. vajarvaD nob.
>
> nobHa' vajar. jatlh “jIHvaD Hung yIrI'. DorwI' vIpoQ.”
>
> rI' qaH'eng, ghIq jatlh, “ghoSlI'.” chuSqu'choHpu' mu'qaD veS. Soj
> lujaDtaH 'op jeSwI'pu'. qejmo' vajar tIvbe'.

mu'qaD veS qu' tIvlaHbe'chugh, tlhoy berghba'...'ach DujwIj'e' laghlu'be'.

> Hu' 'ej tachvo' yIt. tugh chol
> be'. wuSDaj rIQmo' ghov. be'tlhar ghaH.
>
> “vajar HoD,” jatlh, “DorwI'lI' jIH. nuq wIghoS?”
>
> SuchwI' chaw'Daj much vajar. jatlh, “pa'wIjDaq. 'oHtaHbogh Daq
> vISovbe'.”[114]

<nuq wIghoS> jatlhta' ghelwI'. <pa'wIj> jatlh jangwI' 'e' vIpIH.
lughbe'law' <-Daq>.
ghaytan mu'tlhegh Qavmo' bep 'op, 'ach pabHeyDaj vIlaj jIH. chaq latlh
lajwI' tu'lu'be'.

> SuchwI' chaw' nuDbe' be'tlhar. jatlh, “QongwI' pa' mIch cha'Daq tu'lu'.
> Ha'.”

...chay' Daq SovtaH?

> pa'Daq vajar Dor 'a lojmIt lupawpu'DI' mevbe'. QongDaqDaq tlhej. tugh
> qejbe'choH vajar.

Do' ghaH.

" o/` maSuv, manong..."

-- ghunchu'wI'

_______________________________________________
Tlhingan-hol mailing list
[email protected]
http://stodi.digitalkingdom.org/mailman/listinfo/tlhingan-hol



Back to archive top level