tlhIngan-Hol Archive: Wed Apr 30 08:10:17 1997

Back to archive top level

To this year's listing



[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]

wot buv



The following post is intended to start discussion on how to
describe Klingon Grammar in Klingon. I'm NOT a grammarian!
Thus, if there are _factual_ errors in my description, please
just point them out, give a more correct statement, etc.

Other than that: please let me hear _your_ ideas on the topic!

================================================================

wot buv

(pabpo' vIDa vIneHbe'. SaqaD neH.)

wot vIbuvmeH, cha' potlh vIbuS.
potlh wa': moHaq ghom naQ wIlo'laH'a'?
potlh cha': DIp luQIjmeH wot wIlo'laH'a'?

vaj wej wot ghom vIcher:

wot ghom wa': wotvam DIlo'DI' moHaq ghom naQ wIlo'laH.
- wot ghomHom wa': not mojaq vagh ghajbogh DIp 'oSlaH moHaq.
(mojaq loS <<-moH>> wIlo'DI', chaq teHchu'be'.)
- wot ghomHom cha': rut mojaq vagh <<-vaD>> ghajbogh DIp 'oSlaH moHaq.
DIp luQIjmeH wotvam DIlo'laHbe'.

wot ghom cha': wotvam DIlo'DI' moHaq ghom naQ wIlo'laHbe'.
<<jI->>, <<bI->>, <<ma->>, <<Su->>, <<yI->>, <<pe->> je neH DIlo'laH.
mojaq loS <<-moH>> wIlo'DI', moHaq pIm DIlo'laHba'.
DIp luQIjmeH wotvam DIlo'laHbe' je.

wot ghom wej: DIp luQijmeH wotvam DIlo'laH.
wotvam DIlo'DI' moHaq ghom naQ wIlo'laHbe'.
<<jI->>, <<bI->>, <<ma->>, <<Su->> je neH DIlo'laH.
mojaq loS <<-moH>> wIlo'DI', moHaq pIm DIlo'laHba' je.

ghom wa' wotvaD <<wot naQ>> vIpong.
ghom cha' wotvaD <<wot nap>> vIpong.
ghom wej wotvaD <<wot le'>> vIpong.

yepnISlu': <<yI->>, <<pe->> je DIlo'laHbe'chugh, wot le' 'oHbejbe'
wotvam'e', 'ach chaq wot nap 'oH.

motlh wot naQvaD <<transitive>> pong DIvI' Hol jatlhwI'.
rut ghomHom cha' wotvaD <<ditransitive>> pong.
motlh wot naQbe'vaD <<intransitive>> pong.

wot nap tlhejlaH wa' DIp le' neH. DIpvamvaD <<wot DIp>> vIpong.
wot DIp 'oSnIS wot moHaq.
DIp luQIjmeH wot le' wIlo'laHbe'DI', wot nap Da.

wot naQ tlhejlaH cha' DIp le'. wa' 'oH wot DIp'e'.
latlhvaD <<DIp potlh>> vIpong. cha' DIpvam 'oSnIS wot moHaq.

ghomHom cha' wot wIlo'DI', rut mojaq vagh <<-vaD>> ghaj DIp potlh.
'ach vaj DachnIS. SaHlaH DIpvam 'oSbogh moHaq neH.
ghomHom wa' wot wIlo'DI', not mojaq vagh ghajlaH DIp potlh.

------------

DaH potlh pIm wIbuSlaH:
wot buSlu'chugh, chay' wotvam buvlu'?

!!! rInbe'qu' Qu' !!!

naQbejbogh wot: 
moHaq <<jI->>, <<bI->>, <<ma->>, <<Sa->>, <<yI->>, <<pe->> je neH 
lo'laHbe' 'e' wISovbej.

chav (V-3: 15) cher (V-3: 15) chov (IV-3: 4) chu'(2) (TKD: 73) 
Dub (V-3: 15) ghaj (TKD: 1) ghIj (TKD: 176) ghItlh (TKD: 172) 
ghoS (TKD: 28) HoH (TKD: 37) Hotlh (TKD: 44) Hub (III-4: 10) 
jatlh (TKD: 170) ja' (TKD: 36) je'(1) (TKD: 41) jol (TKD: 1) jon (TKD: 67) 
laD (TKD: 172) lan (TKD: 172) legh (TKD: 34) lI'(2) (TKD: 42) lo' (TKD: 46) 
moj (TKD: 22) neH (TKD: 41) nej (TKD: 37) nID (V-3: 15) ngIl (V-2: 14) 
pol (TKD: 172) qagh (TKD: 67) qaw (TKD: 39) qIp (TKD: 34) Qan (III-4: 10) 
Qaw' (TKD: 39) rar (IV-3: 5) ra' (TKD: 43) Sam (III-4: 10) SeH (TKD: 40) 
Sop (TKD: 172) Sov (TKD: 66) Suj (TKD: 170) Suq (TKD: 41) ta' (TKD: 172) 
tu' (TKD: 171) tlhap (TKD: 29) tlhutlh (TKD: 172) voq (TKD: 171) 
wuq (V-3: 15)

naQba'bogh wot:
DIp potlh ghajlaw'.

buS (TKD: 60) chaw' (III-4: 11) cha' (TKD: 72) chIl (TKD: 176) 
Da (TKD: 175) DIl (TKD: 171) ghom (IV-3: 5) ghuS (TKD: 37) jab (TKD: 171) 
laQ (TKD: 73) lIj (IV-3: 4) magh (V-3: 15) mev (TKD: 172) nIS (V-2: 14) 
nob (TKD: 180) ngaS (V-3: 15) pab (IV-3: 5) qem (TKD: 180) Qotlh (TKD: 56) 
rur (III-4: 10) SaH(2) (IV-3: 5) SeH (III-4: 11) SIj (TKD: 171) 
tuQ (V-2: 14) 'el (TKD: 178) 'oS (V-2: 14)

naQlaw'bogh wot:

bach chop HaD HIv je'(2) mup pe' poj Qoy So' tam(2) yaj

napba'bogh wot:
DIp potlh ghajlaHmeH, mojaq <<-moH>> wIlo'nISlaw'.

ghur (IV-3: 5) jIj (V-3: 15)

naplaw'bogh wot:

baH ba' chen che' chol Hagh Haw' Hegh jaH jegh joq jun lab leng leS luj 
nargh nep qaS qet Qam QIH Qong QuS SuD(2) Sutlh taH(2) wuQ yIn yIt 'oy'

le'bejbogh wot:
DIp QIjlaHbej.

bIr (TKD: 171) chu'(1) (TKD: 73) Doy' (TKD: 49) Hop (III-2: 9) 
jaq (TKD: 71) jej (III-4: 10) law' (III-4: 10) motlh (IV-3: 5) 
ngo' (V-2: 14) potlh (IV-3: 5) pov (IV-3: 4) po' (IV-3: 4) puS (V-2: 14) 
QaQ (TKD: 170) Qatlh (III-4: 10) Qav (III-2: 9) ram (TKD: 50) tIn (TKD: 49) 
tIq (IV-3: 5) tlhol (V-2: 14)

le'law'bogh wot:

boch chIm Do' Hem lam lI'(1) lugh matlh moH pIm pIv qan qay' Sar tam(1) tuj 
'IH

------------

HomDoq



Back to archive top level