tlhIngan-Hol Archive: Tue Apr 03 11:21:55 2012

Back to archive top level

To this year's listing



[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next]

Re: [Tlhingan-hol] nuq bop bom: 'ay' wa'vatlh vaghmaH jav: <jatlh 'e' tuch>

ghunchu'wI' 'utlh ([email protected])



On Thu, Feb 16, 2012 at 3:48 PM, Qov <[email protected]> wrote:
> QubtaH 'eSSIm. puq ghaHtaHvIS <not chegh> net jatlh, 'ej <vavoy> <tarven>
> joq jatlh 'eSSIm 'e' tuch SoSDaj.

I don't believe {net jatlh} is proper. {jatlhlu'} would be much less
controversial.

> ngugh <Heghpu'> net ja'be'mo', nenchoHDI'
> Heghbejpu' Harchu'be'.

I'm pretty sure I get the sense of this sentence, but I can't follow
the grammar that would lead to it. I don't think it's just the {net
ja'} that's tripping me up here, and I don't think it's the lack of
explicit subjects. What's missing?

> Heghpu' maghwI'vetlh net Sov, 'ej Heghpu' 'e' Sov
> 'eSSIm nach, 'ach chaq yIntaH vavoy 'e' Har tIqDaj. DuHmey'e' 'oghpu'bogh
> lIjlaHbe'. DaH lomDaj Hotpu'bogh loD'e' qIHpu'mo', ngoD mojpu' HeghDaj.

(maghomqa'DI' lalDanwIj lom tIgh vIQIjnIS 'ej SoSwI' jup paymoHbogh
ghu'Hom vIDelnIS.)

> HeghDajmo' DaH jach neHqu'.

Sot 'e' So'chu'.

> ba'taH Mahoun, 'uchchuqtaHvIS DeSDu'Daj. chIch tlhuHtaH. bejtaH 'eSSIm 'e'
> tu'DI' tlhe''egh 'ej jatlh, "tIghmeylIjvaD Dochqu' 'e' vISov 'ach
> tIghmeywIjvaD DaH bIjatlhnIS ...," yev 'ej monHa'. jatlh, "mu'mey qar Hutlh
> tlhIngan Hol 'ach ... <bIpIv'a'?> bIjatlhchugh, Qap."

Sot ghaH'e' 'e' So'Ha'qu'.

> yajchu'pa' QubnIS 'eSSIm ghIq jatlh, "bIpIv'a', chaloy?"

(jupwI' Dotlhmo' jIghelnISDI' jIH, reH muchuHjaj jupvetlh. mu'mey
vISov 'ej tIghmey vIpablaH 'ach pIj ghu' vIghovbe'.)

> leSchu' Mahoun. QuchmoHlaw'pu' mu'mey. jatlh Mahoun, "choQanmo' qatlho'.
> mughIjbejpu' Qelvetlh. 'eSSIm, DughIjchugh vay' 'ej qaSaH 'e' vIcha' vIneH,
> nuq jIjatlhnIS?"

jangmeH tlhIngan ghaytan ja' "bIjatlh 'e' yImev. yIvang."

> "mughIj pagh," jatlh 'eSSIm.
>
> "mu' muj vIwIvta'," jatlh Mahoun, "<DubuQchugh> 'e' vIHech. DubuQ 'e'
> nIDchugh."
>
> "mubuQchugh vay', pagh jatlhnIS jup. muHub neH. tlhoy bIjatlh. tlhoy jIjatlh
> matay'taHvIS. reH tlhIngan Hol wIjatlhmo' choma' 'e' vIchID 'ach reH
> majatlhtaHmo', SoH qama'. jatlhmeH mIwmey bIH Hoch tIgh'e' chocha'ta'bogh.
> majatlhtaH 'e' vIpuQ," jatlh 'eSSIm.

('eSSIm yab vIDan, DaH 'e' vImev.)

> "QIch bopbe' tIgh'e' qamuchlaH," jatlh Mahoun, 'eSSIm volchaH 'et
> yachchoHtaHvIS.

naQHa' mu'meyDaj. Dach'a' {-bogh}? Dach'a' {'e'}?

> volchaHDajvo' Mahoun ghop teq 'eSSIm. ngagh neHbe'.

'ach wuQbe'mo' Do'.

> "jImej vIneHbe'. matay' vIneH," jatlh Mahoun. jatlhtaH jay'. jangbe' 'eSSIm.
> jatlh 'e' mev Mahoun. QIpbe'. qaStaHvIS cha'maH tup jatlhbe'taH.

nI'choH poH Dal. ghaytan bItchoH beqDaj.

> pIj pur
> Mahoun 'ej jatlhrupchoH 'ach reH jatlhpa' qaw. Hu' 'ej 'eSSIm nuHbey'
> nuDchoH. nuHmey Hotbe'taH. Hu' 'eSSIm. nuHbey'vo' qutluch tlhap 'ej Mahoun
> tochDaq ret'aq lan. 'uchQo' Mahoun. taj tonSaw' laH Hutlhba' 'e' qaw 'eSSIm.
> qIHchuqDI' 'eSSIm HIvmeH taj lo'Ha'pu'.

taj wanI' vIqawbe'. vIlaDqa'nIS.

> SuvtaHvIS motlh Mahoun voQ 'e' nID neH.
>
> bey'Daq taj tatlhta'DI' jatlh 'eSSIm, "Ha'." qach mej. tlha' Mahoun.

tay'. MahounvaD yapjaj.

-- ghunchu'wI'

_______________________________________________
Tlhingan-hol mailing list
[email protected]
http://stodi.digitalkingdom.org/mailman/listinfo/tlhingan-hol



Back to archive top level